Met de streamer vissen in maart?

Door omstandigheden, met name het weer, zag het er naar uit dat we de geplande snoekdag eind februari naar begin maart moesten verplaatsen. Martien gaf echter aan dat hij niet meer in maart met de streamer op snoek vist omdat hij het paaiproces van de snoek niet wil verstoren. En ook al zag ik dat anders, op zich is het wel een te waarderen uitgangspunt. De dag is uiteindelijk eind februari gewoon doorgegaan, de regen viel mee en Martien had twee snoeken.

De opmerking bleef echter wel hangen, omdat het zowel een ethisch vraagstuk is maar ook visstand beheer aspecten heeft. Ook weet ik van eerdere clubsnoekdagen in maart dat er ook leden waren die daar kanttekeningen bij plaatsten.

Maar hoe weet je nu dat je in maart het paaiproces niet verstoort maar niet in februari. En eet snoek wel tijdens het paaiproces? En hoeveel schade richt je eigenlijk aan door een snoek vol met kuit te haken, uitgaand van een correcte behandeling? Ik kwam er niet goed uit, dat wil zeggen ik kon op rationele noch op ethische gronden geen standpunt voor of tegen formuleren. Ik besloot de vraag in maart 2020 voor te leggen aan het tijdschrift Visionair, een uitgave van Sportvisserij Nederland, waarin vaak diepgaand werd ingegaan op beheersvraagstukken maar ook ontwikkelingen inde voedselketen in het water, gevolgen van klimaat opwarming maar ook wel meer ethische vraagstukken. Ik kreeg redelijk snel en uitgebreid antwoord terug van Marco Kraal, medewerker van dat blad. Maar ondanks zijn waardevolle bijdrage bleven de twijfels. Ik heb het thema dus toen maar even laten bezinken maar ook nu, februari 2021, ben ik er zelf nog niet uit. Zelf vis ik nog door met de streamer in maart omdat ik ten eerste de aard van de verstoring niet als zwaar inschat. Daarnaast nemen mijn snoekvangsten in maart al behoorlijk af, duidelijk kuitdragende snoek vang ik helemaal niet en daarentegen komen de wat grotere polderbaarzen vaak wel weer in beeld.

Ik besloot daarom maar voor de middenweg te kiezen en er een opinievormend danwel bijdragend stuk van te maken met de mails van mij en Marco Kraal als basis. Ik heb hem daarvoor om toestemming gevraagd en die ook gekregen. Die mailwisseling volgt hieronder. Ik heb vervolgens nog wel wat kanttekeningen bij zijn reactie via de mail weer teruggestuurd (rood gedrukt), op sommige daarvan heeft Marco vervolgens weer gereageerd (in blauw)

Het is vanzelfsprekend verder aan ieder clublid individueel om inzake deze kwestie, en op basis van de onderstaande uitwisseling van gedachten, om bij zijn standpunt over met de streamer vissen in maart te blijven of dat te wijzigen.

N.B.

Toch heeft de discussie wel enig effect gehad. Om te vermijden dat clubleden, die om bovengenoemde reden in maart niet meer met de streamer op snoekbaars gingen vissen en dus ook niet meer met de snoekbaarsexperience mee konden doen, werd de einddatum van de snoekbaarsexperience ook de laatste dag van februari.

Van: Frits van Merkenstein

Aan: Visionair Sportvisserij Nederland <Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.;

Geachte heer, mevrouw,

Ten behoeve van een nog te schrijven artikel van mij in ons clubblad de Poldernimf over zin, onzin en ethiek van de gesloten tijd heb ik een vraag aan u

Eigenlijk toevallig ontstond er bij een paar leden van mijn vliegvisvereniging, de Poldervlieg, een discussie over het “gericht” vissen op snoek in maart. Er zou ten behoeve van ons clubblad een verslag gemaakt worden van een visdag met twee verschillende stijlen van streamer vissen. Door het slechte weer in februari werd die visdag steeds uitgesteld maar uiteindelijk kozen we noodgedwongen voor de laatste zondag in februari omdat de volgende zondag op 1 maart viel. Dat is ”gesloten tijd” voor snoek en een van de deelnemers viste principieel niet op snoek in maart, ook al verbiedt de visserijwet dat niet. Die verbiedt alleen het in bezit hebben en natuurlijk meenemen van snoek. Dat doet een beetje fatsoenlijke sportvisser sowieso al niet maar het desbetreffende clublid was van mening dat je in de paaitijd de snoek ook niet moet storen.

Daarop kwam de vraag naar voren of snoek eigenlijk nog wel op voedsel jaagt tijdens en net voor de paaitijd. Die is volgens mij nooit precies in dezelfde periode en misschien ook wel per regio of zelfs individuele snoek anders. Je zou zelfs de vraag breder kunnen maken en het op alle vissoorten betrekken. Kan iemand van de redactie mij daar wat meer over vertellen? In Visionair is dat onderwerp naar mijn weten niet eerder behandeld en ik ben al bijna vanaf het begin op het (overigens heel boeiende) blad geabonneerd. Ook op internet kwam ik niet veel tegen, behalve een keer een tekst dat karper mogelijk wel voedsel opneemt tijdens de paaitijd? En zou je dan misschien helemaal niet moeten vissen tussen 1 maart en 1 april of zou de Visserijwet wat betreft verbod op vissoorten en aassoorten anders ingericht moeten worden.

Samenvattend:

Als vis wel doorgaat met voeden in de paaiperiode hoe schadelijk is het dan voor de vis voorafgaand aan en tijdens het paaiproces als ze wel gevangen worden? En is de schade voor alle vissen gelijk?

Natuurlijk uitgaand van

• Alle vis gaat terug
• Weerhaakloos vissen
• Snel en correct onthaken
• Knooploze netten
• Natte handen
• Zo kort mogelijk uit het water
• Niet langer drillen dan nodig

Tenslotte, zelfs al zou een snoek zich niet voeden in de paaitijd, snoek kan ook een streamer grijpen uit agressie, misschien juist wel in de paaitijd. Ik zou mij kunnen voorstellen dat dat vooral het geval zal zijn met grote streamers, de zogenaamde halve kippen. Of zijn ze alleen maar gericht op het paaiproces en staat zelfs de agressie op een laag pitje?

Hoop van u te horen

Vriendelijke groet

Frits van Merkenstein

Het antwoord kwam al na een dag en Marco Kraal bleek degene die de vraag had opgepakt

From: Visionair Sportvisserij Nederland

Beste Frits,

Bedankt voor je mail.

Zonder meer een interessant onderwerp wat je hierin aansnijdt. Puntsgewijs zal ik een poging wagen een zinvolle bijdrage aan deze discussie te leveren.

Wettelijk gezien kan i.d.d. niemand je wat maken wanneer je tot 1 april met een streamer vist. Of dit ethisch verantwoord is? Het ligt er maar aan wat je onder ethisch verantwoord vissen verstaat? Dat vind ik (binnen de wettelijk kaders en geldende regels) toch vooral een persoonlijke afweging. Mag je een paaiende snoek extra stress bezorgen of niet? Dat is en blijft een glijdende schaal, want hoe zit het met de morele afweging van penetreren van een vissenbek, het doelbewust stressen van een vis door het drillen en het blootstellen van een vis aan een extern milieu? Vast staat dat de vis er niet om vraagt. De afweging ‘het belang van de mens (plezier) versus het nadeel voor de vis ’ is daarbij -vanuit het sportvissersoogpunt- uiteindelijk bepalend. Ben ik met je eens al blijft het moeilijk vast te stellen hoe (onaangenaam) vissen stress en pijn beleven, hoe antropomorf sommige mensen dit ook benaderen. Ik deel die mening niet, gebruik van lager diersoorten is binnen mijn ethische grenzen toegestaan anders kan ik beter veganist worden. Zelf accepteer ik dus ook dat mijn plezier in het vissen altijd wel ten koste gaat van vissen, maar probeer dat zoveel mogelijk te beperken.

Het thema ethiek en vissen kun je volgens mij beter vanuit het populatieniveau benaderen. Beïnvloeden we de snoekstand door in de paaitijd te vissen? Kijkende naar de snoekstand in Nederland denk ik dat niet. Misschien is dat weer een te rationele benadering van ethische grenzen. Nog even los van de vraag of je snoek (welke vis dan ook) kan verleiden tot voedselopname tijdens het ultieme paaiproces (flirtstadium, eieren afzetten, hom sproeien). Je dient toch te gaan voor een optimaal mogelijk paaiproces van vissen. Want volgens mij (?) is er in Nederland ook weer geen sprake van dreigende over - populatie van vissoorten. En ik kan mij niet voorstellen dat niet vissen tijdens de paaitijd wel over-populatie gaat veroorzaken.

Een lastige factor in deze is ook de paaitijd zelf. Gevoelsmatig lijkt het verstandig om de vissen een paar maanden rust te geven. Maar waarom alleen roofvis en geen pak ‘m beet zeelt? Wat doen we met snoeken die al in februari paaien vanwege zachtere winters? Ik vind een paar maanden wel erg ruim, er is geen sprake van een kraambed en bevallingsverlof (alhoewel je in een onderstaande bullet nog wel opmerkt dat snoekbaars mogelijk wel baat heeft bij rust na de paaitijd). Maar in ieder geval, rust in de periode dat vis zwaar kuitdragend is of gaat afzetten wel. En wat betreft het gericht zijn op snoek, daarin deel ik je mening, waarom zou dat ook niet opgaan voor brasem, ook al spreekt die vis voor velen veel minder tot de verbeelding. En al die vliegvissers die voorheen eind april naar de Hofmanhaven in den Oever gingen wisten ook heel goed waarom er dan zoveel voorn, namelijk paaitrek. Nooit iemand in de Hofmanhaven gehoord over principiële bezwaren. Voorn en brasem zijn op populatieniveau veel minder kwetsbaar dan roofvis als snoek en in mindere mater snoekbaars en baars.

Eten vissen overigens tijdens de paaitijd? Misschien vlak of tijdens de paai niet. Maar juist rondom de paaitijd zijn veel soorten goed vangbaar. Denk aan blankvoorn en brasem. Maar ook aan diverse salmoniden. De beste vliegvisserij op steelhead e.d. is immers tijdens de paaitrek. En of dit nu agressie of honger voor of na de seks is, maakt niet zoveel uit. Maar dat blijft dus een vraagteken, in welke fase(weken) voorafgaand aan het feitelijke paaien stopt een vis met eten. Dat ze vlak ervoor en tijdens de paaitijd niet eten kom ik wel vaak op internet tegen. Dat er kort na het paaien goed gevangen wordt is ook wel bekend, maar wanneer stoppen ze of neemt het sterk af. Als de opname van voedsel stopt tegen de tijd dat het paaiproces van een vissoort in de definitieve fase is, zou je eigenlijk niet eens een gesloten tijd hoeven in te voeren. Je vangt ze dan toch niet of amper. Ik ga er tenminste van uit dat de gesloten tijd primair tot doel heeft de vis tijdens de paaitijd te beschermen. Alhoewel waarom dan wel laten doorvissen in april en mei als baars, snoekbaars en witvis paait notabene met aasoorten die voor witvis uiterst geschikt zijn. Om nog maar te zwijgen van kunstaasvissers die met een soort van natuurlijke twister (regenwormen) vrolijk doorvissen op snoekbaars en baars. Bij het vissen met wormen in de gesloten tijd zet ik persoonlijk ook vraagtekens. Maatregel is ingevoerd om wedstrijdvissers in de gesloten tijd op witvis te kunnen laten vissen. Wormen worden steeds vaker ingezet al semi-kunstaas voor roofvis. Mogelijk nadelig voor roofvis, maar vormt groter probleem m.b.t. handhaving. Vroeger zag je geen visboten in de gesloten tijd op het water. Nu steeds meer. Ga dat maar eens handhaven. Je mag immers kunstaas in je bootje bij je hebben.

Een bijzonder voorbeeld van deze discussie betreft een project in Zweden waar ik een paar jaar geleden aan heb mogen meewerken. De vraag hier was of je snoekbaars tijdens de paaitijd mag bevissen. Snoekbaars bewaakt immers de bevruchte eitjes en door ze te vangen vinden ze hun nest niet meer terug en kunnen ze deze taak niet meer volbrengen. In de praktijk bleek dat vissen die van hun paainest werden weggevangen na het terugzetten snel weer terug zwommen naar hun nest. ‘Geen probleem’ werd dus geconcludeerd. Waarschijnlijk een te voorbarige conclusie, want de korte tijd die de vis van het nest af is wordt gebruikt door de aanwezige grondels om de eitjes op te vreten. Maar leidt het vissen op snoekbaars na het paaien in Zweden ook tot terugloop van de snoekbaarstand en zo ja zijn daar mogelijk ook andere oorzaken voor. Zwemmen daar veel meer grondels dan hier? Wel is volgens mij snoekbaars, althans in Noord West Europa de enige (hengelsport)vis die aan nestbescherming doet. Van beide soorten blackbass  en sunfish is dat gedrag ook bekend, maar die zwemmen (nog) niet in dit deel van Europa. Snoekbaars paait volgens mij ook erg laat, eind mei/begin juni, dat zou dan betekenen een kunstaas en streamerverbod in juni? Of is de kans op verlies door eierenroof in Nederland veel kleiner? Snoekbaars paait in Nederland steeds vroeger en de populatiedynamiek wordt hier vooral bepaald door de helderheid van het water en de afnemende voedselproductie. En een stelletje idioten die in de winter extreem diep aan het vertikalen zijn. Maar dat terzijde. Die paar vliegvissers zullen weinig brokken maken.

Ik hoop dat ik je hier wat munitie mee heb verschaft. Ongeacht mijn kanttekeningen, zeker.

Met vriendelijke groet,

Marco Kraal