Boekbespreking: How to Think like a Fish door Jeremy Wade

In het programma worden met veel spektakel grote vissen gevangen. Vaak hoort er nog een verhaal bij van vissers en andere dorpelingen over verslonden honden en kinderen of van afgebeten delen van ledematen. Ik heb overigens nooit iets gelezen over het verloren gaan van manlijke geslachtsorganen. In principe houd ik niet van zulke stories. Maar toen er van Jeremy twee jaar geleden dit boek verscheen, werd ik ook als bioloog nieuwsgierig naar de verhalen. Door de titel.

Denken als een vis betekent dat je inzicht kan krijgen in het gedrag van deze waterbewoners in de onderwaterwereld. En dat kan iets voor je eigen vissergedrag zijn. Zoals iedereen van ons is Jeremy jong begonnen. Eerst klooien en niks vangen. Een vriendje waarvan de opa viste bracht hem de eerste vaardigheden bij. Hij was 15 toen hij z’n eerste karper ving. Door interesse in de natuur is hij Biologie gaan studeren en was zelfs nog korte tijd leraar op een middelbare school. Op eigen kosten ging hij met een klein budget naar India waar hij in een snelstromende rivier, tegen de Himalaya, zijn eerste Masheer ving. Hij ging schrijven en werd daarna benaderd door Discovery, waarvoor hij veel visexpedities naar verre, meest warme landen maakte. Zuid-Amerika en het Verre Oosten werden vaak bezocht. Er moest geproduceerd worden maar een reis met een grote crew is lastig als je de binnenlanden in moet om afgelegen en dus nog visrijke plaatsen te bezoeken. En elke dag kost veel geld .Dat zette hem onder druk waardoor hij, vol adrenaline, toch slaagde en vaak pas de laatste dag van de trip.

Jeremy Wade in zijn jonge jaren

Ook daarom, en het zit natuurlijk ook z’n zijn karakter, heeft hij zijn reizen zo goed mogelijk voorbereid. Daar gaat het boek voornamelijk over. En dat is voor gewone vliegvissers zoals wij buitengewoon leerzaam en boeiend. Hij schrijft leuk hoewel ik met een behoorlijke leesvaardigheid Engels toch vaak in de vertaalapp heb gekeken. Anders ontgaan je de bijzondere uitdrukkingen die hij gebruikt.

Het boek is ingedeeld in een aantal hoofdstukken die ieder enkele onder-hoofdstukken hebben: Source-Stream-Lake-River-Delta-Sea. Source begint met ‘Going Under’ waarin hij in de huid kruipt van een vis in een snelstromende rivier. Waar verblijft dat dier? Vooral op een veilige plaats bij een steile rots waar de stroomsnelheid laag is en waar met weinig inspanning voedsel kan worden verzameld. Uiteindelijk wordt de vis op die plaats gevangen met een vers stuk vis, wat de altijd hongerige vis natuurlijk niet kan laten liggen. Er komen in de hoofdstukken een aantal dingen naar voren:

• Goede voorbereiding. Waar moet je heen voor de grootste kans op monstervis in zijn geval? In het Amazonegebied is er een grote overbevissing onder meer door de bevolkingstoename. Zoals overal, ook in onze Noordzee. Een vis zoals de enorme Arapaima, een smakelijke, veelgevraagde vis staat er slecht voor. En dan moet je moeilijk bereikbare uithoeken vinden waar nog grote exemplaren te vangen zijn.
• Welk materiaal heb je nodig in verband met de grootte en gedrag van de vis?
• Welke vismethode i.v.m. het gedrag van de vis (Jeremy vist met vliegenhengel en hengels met spoel of werpreel)?
• Wie vraag ik om advies, plaatselijke vissers of gewone dorpelingen?
• Het water liefst van te voren spotten. Een meer is wat dat betreft moeilijker dan een rivier waar de stroming bepaalt waar een vis zit en wat hij/zij (het??) doet na het haken om weer vrij te komen.
• Vanaf welke plaats moet je vissen om de vis te kunnen sturen en landen? Bovenop een steile rots met daaronder diep water krijg je problemen.
• Bedenk van te voren wat er allemaal mis kan gaan en bouw in je hoofd de handelingenvolgorde op, dan kom je niet voor grote verrassingen te staan. Train vaardigheden zoals werpen en landen. Iedereen weet dat je geconcentreerd moet vissen en dat je dat moet blijven, ook als het niet best gaat. Discipline!
• Niet vissen met meerdere hengels tegelijk. De opbrengst is niet 2x groter. Je mag blij zijn als het net zo goed gaat als met een enkele stok.

Wat bijgeloof kan geen kwaad. Een bezoek met zijn plaatselijke helpers aan de Sjamaan kon het zelfvertrouwen en de sfeer verbeteren. En offeren aan de Watergeesten, wat nederig en minder hebberig maakt. In Nederland wordt zoiets ook wel gedaan: jachthonden en geweren worden door een pastoor gezegend met de wijwaterkwast waarbij de Heilige Franciscus, groot dierenbeschermer, verontrust toe zal kijken vanuit Hemelse Sferen.

En denk niet te veel na. Ons vermogen om te jagen, aanwezig in de hersenen, met ervaring erbij kan veel geven. Je gaat dingen opmerken zonder  je je dat bewust wordt. Zo werkt dat bij een verwante jager, de visotter, ook.

Catch en release komt in het boek ook aan bod. In Zwitserland en Duitsland moet je alle maatse gevangen vis meenemen. Een streek van de Groenen. Als je het quotum maatse vis van de visvereniging hebt bereikt, moet je stoppen. En maatse vis mag niet teruggezet worden. Daar komt in de praktijk natuurlijk niets van terecht. De controleurs van de verenigingen houden zich daar ook niet aan. Bovendien is bij het vissen een ‘’landingsfout’’ snel gemaakt. Ik heb er in al die jaren dat ik in de Eifel heb gevist niets van gemerkt .De vergunningsgevers zeiden er ook niets over. Een rare houding van die Groenen. Als ik een vis was, en ik verplaats me even in een denkende vis, zou ik liever even gevangen worden, leuk is het niet, dan een paar klappen op mijn kop krijgen. Je kan als ’’dierenvriend’’ daar natuurlijk een prachtig ethisch lulverhaal bij houden. Pijn en stress bij vissen, wat is dat? Als je ziet wat voor gestekelde vissen er door andere vissen worden gegeten! En die hebben echt geen eeltlaag in hun bek.

Het hele boek zit vol aardige verhalen met belangrijke tips. Leuk en onderhoudend geschreven. Met veel genoegen heb ik het, in etappes natuurlijk, gelezen. Voor iedereen, vooral voor de lezers en verzamelaars, een aanrader. Het kost geen reet: 11.89 euro bij Bol.com en dat is minder dan een fles Teachers (een heerlijke betaalbare whisky). Overigens ben ik geen fan van deze online telg in het Ahold-concern.