Vissen op de Somme

Na ons verblijf in de Ardennen reizen we westwaarts naar de Picardie, wat een streek in noordwest Frankrijk is. Daar betrekken we een huisje bij een meer in de vallei van de Somme. We kennen die rivier van de verhalen over de Eerste Wereldoorlog, toen de geallieerden er maar met grootse moeite overheen kwamen. De Somme is een lange, niet al te brede, regenafhankelijke rivier die uitmondt in de Atlantische Oceaan, of beter gezegd: het Kanaal. Het blijkt een heel gezonde rivier te zijn waar ook tegenwoordig nog zalmen en zeeforellen uit de oceaan hun weg naartoe vinden om te paaien. Daar ik nog geen 25 km uit de kust zit, belooft dat heel wat.

Maar in Frankrijk is de werkelijkheid wat vliegvissen betreft vaak heel wat weerbarstiger en komt je verwachting zelden uit. Zo blijken we niet aan de Somme te zitten maar aan de Bresle. De Bresle is een riviertje in Frankrijk dat bij Le Tréport in het Kanaal uitmondt. De benedenloop vormt de grens tussen de Franse departementen van de Somme en Seine-Maritime, dat wil zeggen tussen Picardië en Normandië. Maar wat maakt het uit, als je er maar goed op kunt vliegvissen. Ik ga dus eerst op zoek naar een vergunning, want je wilt niet opgepakt worden door een Franse gendarme en beschuldigd worden van stroperij. Ik bel wat rond met visgidsen en visassociaties maar beland in een kafkaiaans woud van reglementen en vergunningen. Als ik er eenmaal een beeld van heb, lijk ik minstens drie soorten vergunningen en een speciale postzegel nodig te hebben om op de Bresle te mogen vissen. Het wordt me wel erg moeilijk gemaakt om een weekje te kunnen vissen.

Maar zo snel geef ik het niet op. De Bresle stroomt precies over de grens van het ‘domaine’ waar we ons huisje hebben gehuurd en vertakt zich over diverse ziijstroompjes. Navraag leert me dat ik het recht heb om op dat water te vissen, als ik maar op het terrein blijf. Het blijkt wel erg lastig om op de Bresle te vissen vanaf de toegestane kant, omdat de oeverbegroeiing er erg dicht is. Het water stroomt ook erg hard vanwege de recente regenval en veel verder dan ‘hondje uitlaten’ van een nymf kom ik niet. Behalve dat het nauwelijks kwalificeert als vliegvissen, levert het ook geen vis op. Daarmee wordt mijn vermoeden dat de Fransen de rivier leeggevist hebben, weer gevoed. Dan maar naar die stroompjes die her en der het terrein doorkruisen. Ook die zijn moeilijk toegankelijk vanwege de vegetatie, maar ik zie wel meteen kopvoorn in het heldere water. Als snel blijkt dat ze mij ook zien, want ze schieten er meteen vandoor. Geen vis is zo schuw als kopvoorn. Toch lukt het me om een enkel exemplaar te verleiden mijn kleine nimf te pakken.

 Gedurende de week dat we er bivakkeren ga ik regelmatig in die stroompjes vissen. Ik vang zo nu en dan een kopvoorn van redelijk formaat, zo rond de 20-25 cm, maar vind niet echt de overtuigende vlieg die grotere aantallen vis doet vangen. Ik denk dat ik zeker een tiental verschillende soorten nimfen en idem droge vliegen heb geprobeerd. Soms vang ik enkele vissen op een vlieg, dan weer een enkeling op een andere. Op een avond zie ik een school hele grote exemplaren. Kopvoorns van zeker 50 cm of groter. Ik sluip heel voorzichtig naar de kant en, geconcentreerd dat ik ben, bemerk niet dat ik met mijn blote benen in de brandnetels sta. Nog niet bewust van het effect werp ik een droge sedge stroomopwaarts op het water voor de school met kopvoorns. Langzaam drijft mijn sedge ernaar toe. De eerste kopvoorns negeren mijn vlieg. Als ik wil ophalen, draait een groot exemplaar zich half om, zwemt naar het oppervlak en pakt zonder aarzelen de vlieg. Ik sta bijna verstijft aan de kant en er lijken luttele secondes te verstrijken voor ik mijn lijn strak trek. Dan ontploft het water, trekt mijn hengel zo krom als een hoepel, zwemt de kopvoorn van links naar rechts door het water en breekt mijn lijn. Met slechts 15/00 maakte ik geen enkele kans om deze vis te drillen. Wat een oerkracht heeft deze vis! Veel meer dan een grote forel op een meer.

Inmiddels is mijn zoon David, net 14 jaar geworden, ook geïnteresseerd geraakt in het vliegvissen. Thuis wilde hij wel eens werpen en tuigde ik mijn eerste vliegvishengel die ik bij Chris Sijm heb gekocht voor hem op. Het lukte hem al snel om het pluisje enkele meters weg te zetten. Nu ging hij mee op jacht naar een kopvoorn. Maar hoewel er genoeg vis zat, bleek dat toch niet zo gemakkelijk te zijn. Zelfs de meest eenvoudige techniek als ‘hondje uitlaten’ vraagt een minimale beheersing van de vliegenhengel en daarbij, een hoop geduld als je op kopvoorn vist. En hoewel David het technisch het werpen best wel ging beheersen, bleef op een enkele aanbeet na die ene belangrijke, motiverende vangst uit.

Dus wat doe je dan in Frankrijk? Dan ga je naar zo’n forellenput waar families zich verzamelen om forellen uit het water te takelen voor het avond menu. Als Nederlandse vliegvisser blijf je er het liefst verre van, maar in het geval van David was de nood nu eenmaal hoog.

En dus bestelde ik een van de veertien vijvertjes bij de eigenaar van de lokale put, kocht ik zes forellen voor 35 euro, werden die voor onze komst uitgezet en begon David na aankomst zijn streamertje te werpen. In eerste instantie kwam hij zelfs voor deze kleine vijver van circa 20 bij 40 meter niet ver genoeg, maar na enkele worpen werd het wat beter. En bij de tiende worp haakte hij zowaar een van de zes forellen en wist die ook te landen. Zijn eerste, zelf gevangen vis op de vlieg! 

Maar wat doe je er dan mee? Fransen nemen ze mee naar huis en eten ze op. Wij stopten hem in een ton met water die we bij ons hadden. David ving nog een vis, ik ook enkelen en toen gingen we met ze naar huis, waar we ze in het meer waar we verbleven loslieten. Volkomen krankzinnig volgens Franse logica maar naar ons gevoel wel bevredigend. Alsof we van het FBF (Forellen Bevrijdings Front) waren.

Vliegvissen in Frankrijk blijft een moeizame bezigheid en zal nooit worden wat je er van te voren van verwacht. Tenzij je naar zo’n forellenput gaat, maar dat doe je eigenlijk liever niet. Echt vliegvissen in Frankrijk is voor insiders only, de leden van de vereniging die gaan vissen als er een uitzetting is geweest. Voor ons buitenlanders rest de enkele forel die dat overleeft en de soorten die niet op het menu staan, zoals kopvoorns. Dat laatste kan ook heel leuk zijn, maar vind daar maar eens een vergunning voor als je niet op een terrein bivakkeert waar je toevallig mag en kan vissen. Nee, Frankrijk is geen ideaal vliegvis land. De Ardennen zijn een stuk beter, al speelt daar de onzekerheid een grote rol. De Eifel is het beste ingericht voor de Nederlandse vliegvisser, want daar dient de forel niet het menu maar als attractie voor de toeristen. En in Engeland en Schotland blijft het vliegvissen op forel een ware kunstvorm, zij het vaak wel een hele dure voor buitenstaanders zoals wij. Zo heeft de forel overal een andere plaats in de cultuur van het land.